Begin vorig jaar heb ik WhatsApp (van Facebook) van mijn telefoon verwijderd. Niet omdat ik contactgestoord ben, maar omdat WhatsApp de privacy van haar gebruikers steeds ingrijpender schendt. Dit waren voor mij de 5 belangrijkste redenen.
Update jan 2023
1. WhatsApp verzamelt (veel) metadata
WhatsApp geeft aan dat ze de inhoud van je communicatie niet lezen of beluisteren en alleen metadata verzamelen. Zo word je als consument gerustgesteld totdat je beseft wat metadata precies is. Het feit dat Whatsapp gebruik maakt van end-to-end encryptie geeft een vals gevoel van privacy.
"Metagegevens vertellen je absoluut alles over iemands leven. Als je genoeg metadata hebt, heb je de inhoud van een bericht niet nodig"
Metadata is altijd een wazige, niet zozeer begrepen term geweest. Metadata zijn niet letterlijk de inhoud van je tekstberichten, maar de gegevens over je communicatie. Het is eigenlijk een registratie van je activiteiten. Om veel over een persoon te weten te komen hoeft Facebook dus niet direct de inhoud je WhatsApp berichten te lezen, Facebook heeft genoeg aan je metadata.
Metadata biedt voldoende context om de meest intieme details van je leven te leren kennen.
WhatsApp verzamelt informatie zoals wanneer, waar, hoe lang en met wie je communiceert. Daarnaast verzamelt de app informatie over je OS, browserinformatie (denk aan je zoekgeschiedenis op gesynchroniseerde apparaten), IP-adres, mobiele netwerkgegevens, aankopen, locatie, financiële gegevens, gebruikers content en je contactpersonen.
Als je WhatsApp slechts één keer installeert en opent, verzamelt het gegevens zoals je operator, de unieke identificatie van je telefoon, je geschatte locatie (stad waar je jezelf bevindt), welke apps je hebt geïnstalleerd, enz.
2. Je data is (zijn) niet veilig
Met alle feiten op tafel is het veilig om aan te nemen dat jouw gegevens (metadata) worden opgeslagen op de servers van WhatsApp (Facebook) en dat jouw communicatie binnen de app permanent is.
Europese WhatsApp-gebruikers vallen onder de privacyvoorwaarden van WhatsApp Ierland, een dochterbedrijf. GDPR biedt Europese gebruikers dan wel meer bescherming, maar Facebook is niet bepaald het braafste jongetje van de klas. Facebook zal blijven zoeken naar mazen in de wet.
De staf van de Europese Commissie mag geen WhatsApp of andere chatdiensten meer gebruiken voor onderlinge communicatie. Omwille van de veiligheidsgarantie. Bij de Verenigde Naties mogen hooggeplaatste functionarissen WhatsApp niet gebruiken omdat de beveiliging te wensen overlaat.
3. WhatsApp is eigendom van Meta
Meta (voorheen Facebook) haalt het grootste deel van haar inkomsten uit de exploitatie van gebruikersgegevens. Daarnaast voert het bedrijf regelmatig studies uit over het gedrag van haar gebruikers. Facebook laat gebruikers onvrijwillig en in het geheim deelnemen aan deze experimenten die onethisch en griezelig zijn. Dit was voor mij reden genoeg om geen gebruik meer te maken van Facebook producten.
Hieronder een paar voorbeelden:
Emotionele beïnvloeding op grote schaal
Facebook’s datawetenschappers manipuleerden de nieuwsfeeds van bijna 690.000 gebruikers, waarbij sommige van hen meer positieve en andere meer negatieve updates lieten zien. Dit alles om te zien hoe het de stemmingen van de gebruikers beïnvloedde.
Zelfcensuur
Facebook heeft elk bericht van meer dan vijf tekens opgeslagen dat niet binnen 10 minuten is gepost. 71 procent van de gebruikers deed aan “zelfcensuur”. Ze typte opmerkingen die ze nooit hebben gepost. Vele anderen bewerkten hun berichten alvorens het naar het sociale netwerk te sturen. Het feit dat Facebook een record heeft van niet alleen wat je post, maar ook wat je niet post, is op zijn minst verontrustend.
Emotionele beïnvloeding van vrienden
Facebook probeerde uit te vinden of de emotionele toestand van de ene gebruiker de gesteldheid van een andere gebruiker beïnvloedt. Ze keken naar de statusupdates van een miljoen gebruikers, zowel positief als negatief, en keken vervolgens naar de reacties van de 150 miljoen vrienden van die gebruikers.
4. Meta en privacy gaan helaas niet samen
Meta heeft een ‘op advertenties gebaseerde’ inkomstenmodel. Facebook heeft WhatsApp gekocht voor 19 miljard dollar. Deze investering moet natuurlijk rendement opleveren. Zelfs al zou Zuckerberg (CEO van Facebook) zijn bedrijf écht willen omvormen tot een privacyvriendelijke organisatie, laat het verdienmodel dat niet toe.
5. Er is een heel goed alternatief voor WhatsApp
Signal is een veilige en privacyvriendelijke chat-app en werkt hetzelfde als Whatsapp.
- Open Source
- Er is een desktopversie beschikbaar
- End-to-End encryptie
- Gebruikersvriendelijk
- Privacyvriendelijk
- Steeds meer mensen gaan Signal gebruiken
De meeste mensen zitten nu nog op WhatsApp en het lijkt een uitdaging om je vrienden over te halen om Signal te gebruiken. Daarom probeer ik mijn familie en vrienden ook niet (meer) te “overtuigen”. Ik ben gewoon gestopt met het gebruiken van WhatsApp. Als iemand iets van mij nodig heeft, geef ik aan dat ze me kunnen bereiken via Signal. Ik vertel ze dat Signal hetzelfde werkt als WhatsApp en gratis is. Bovendien hoeven je vrienden niet meteen te stoppen met het gebruik van WhatsApp als ze dat niet willen. Signal en WhatsApp zijn prima naast elkaar te gebruiken.
Bonus: reden om te stoppen met WhatsApp en Facebook
Laten we ook dit gesprek niet vergeten tussen Mark Zuckerberg en een studievriend in 2004.
